Sanatçılarla İlgili Bazı İlginç Anılar

NEYZEN TEVFİK KOLAYLI ANISI

Neyzen Tevfik Beşiktaş'ta yaşardı. 24 Mart 1879 da Borum'da doğmuş, 28 Ocak 1953 te İstanbul'da ölmüştür. Kendine özel bir insan, ender bir sanatçıydı. O sadece musikişinas değil aynı zamanda bir taşlama (bir şiir türü) ustasıydı. Saçları lüle lüle kabarık, üstünde garip renklerden oluşan (örneğin pembe) bir pelerinle dolaşırdı. Bir gün okul dönüşü Abbasağa parkının içinden eve doğru giderken yolun kenarına oturmuş, neyini çalarken ona rastladım.

Bu sanırım 1951 ya da 1952 yılına ait bir anıdır. O yıllarda da ben artık Türk Musikisi ile sıkı bir şekilde ilgileniyorum ve bazı bilgiler edinmeye başladığım yıllar. Onu ney çalarken görünce hemen yanına çömelerek dinlemeye başladım. Ney ile bir taksim yapıyordu. Bitirene kadar, yaklaşık üç-dört dakika bekledim. Taksim bitince ben şöyle dedim : Neyzen amca ! önce elini öpeyim (el öpüldü). Taksim çok güzeldi, galiba Saba Taksimi idi ! Yüzüme doğru baktı ve " Aferin evlat ! doğru bildin. Bu işten anlıyor musun ? Nasıl ? "Ben de yeni yeni bir şeyler öğrenmeye başladığımı, ud çaldığımı ve bu konuda kendimi yetiştirmek istediğimi söyledim. "Aferin, aferin !" diyerek beni bir bakıma desteklemiş oldu. Bu anıdan bir yıl sonra da vefat etti. Kartal Mezarlığı'na defnedilmiştir.

BESTEKAR NEVESER KÖKDEŞ İLE İLGİLİ BİR ANI

Bu konuda bir anım Neveser KÖKDEŞ ile ilgili. Henüz Üniversite Korosu’nun faal olduğu yıllar. Yanık Köyü’nden tanıdığım komşumuz ve çok sevdiğim Necmi Abi (Necmettin Hunca ; rahmetle anıyorum) Neveser KÖKDEŞ’e benden söz etmiş. Ona nasıl anlatmış ise beni çok merak eden bu büyük sanatçı, beni davet ediyor. Üç tane de kendi bestelerinden göndermiş, bunları çalışsın da öyle gelsin diye de haber gönderiyor. Şarkılardan biri tanıdık, diğer ikisi benim için yeni. Biri de onun fantezi beste türüne uygun ancak uygulamada sıkça görülmeyen türden bir serenad. Rast makamında. Çalışmamı tamamladım ; görüşme gününü bekliyorum. Nihayet Necmi Abi ile onun Moda’daki evine gidiyoruz. Bir Pazar günü öğleden sonrası. İçeride 3-4 kızlı erkekli genç var. Belli ki öğrencileri. Bizi karşılıyor ve tanışma faslı. Piyanosunun başına geçiyor. Öğrencilerine bir şeyler söylüyor ve beni yanına davet ediyor. Hazırladığım üç şarkıyı da okuyorum. Özellikle serenad ile ilgili bilgiler veriyor ; teknikler öğretiyor. Benim musikimi beğendiğini söylüyor ve “ iyi çalışırsan senden bir sanatçı çıkar !” gibi bir öngörüsü oluyor. Sonra anlamadığım bir şey yapıyor ve uzanıp oradan bir nota alıyor ve piyanosu ile çalmaya başlıyor. Bir Hicaz şarkı ve Düyek usulünde. Bunların hiç de yabancısı değilim. Kendiliğinden olan bir şey ; ben de şarkıyı birden okumaya başlıyorum ; hem de sözleriyle. Bir an dönüp bana bakıyor ve devam ediyor. Meyana gelince ben detone oluyorum. İlginç bir Şehnaz geçki yapmış. Hemen duruyor ve bana dönüp “ Burayı çıkaramadın ama ! “ diyor. Ben de “ Yaptığınız geçki çok ilginç ve değişik, bir anda seslendirmek o kadar kolay olmasa gerek ! Bir kez daha geçersek bu kez çıkarırım !” diyorum. İkinci girişte başarıyorum. Dönüp Necmi Abi’ye bakıyor ; kaş göz işaretleri yapıyor. Anladığım kadar bu genç bu şarkıyı nerden biliyor diye soruyor ; bir bakıma Necmi Abi’den şüpheleniyor. Sonra bana dönüp şöyle diyor : “ Bu şarkıyı daha dün bitirdim, ilk okuyan da sen oldun. Bunu nasıl başardın bilmiyorum ama, sende bir yetenek var. Eğer istersen, benim çalışmalarıma katılmanı isterim ! “

Öneri çok güzel de, o kadar işimin arasında benim buna ayıracak zamanım yok.

UDİ HÜSNÜ COŞAR İLE İLGİLİ BİR ANI

Bir başka anım da şu ... Üniversite Koro’sunun sazları, radyo evinde görevli sanatçılar. Zamanın bütün üstatları orada. İçlerinde ud sanatçısı Hüsnü Coşar da var. Bu sanatçı Beşiktaş’ta, çarşı içinde küçük bir dükkanda bir müzik evi açtı. Esas iş olarak ud dersi vermek için. Bir yandan da notalar, nota defterleri, kağıtları ve benzeri malzemeler satıyor. Beşiktaş’ta oturduğum için, sık sık o dükkanın önünden geçiyorum. Bir gün gittim, kendimi tanıttım ve ud dersi almak istediğimi söyledim. Sonra da, biraz ud çaldığımı, koroda olduğumu, az çok bilgi sahibi olduğumu anlattım. Oradaki udlardan birini verdi ve bir de nota seçti ve “ Şunu bir çal da dinleyeyim !” dedi. Besteci Sedat Öztoprak’ın Şehnaz Saz Semaisi... daha önce bir çok kez çalmışım bu eseri ve neredeyse ezbere biliyorum. Bir giriştim ; sular seller gibi gidiyor. Dinledi ve şöyle dedi : “ Evladım ! Sen zaten ud çalmayı biliyorsun. Niye ders almak istiyorsun ? Şu çaldığın eser var ya, ben zor diye onu seçtim ama sen hiç falso yapmadan çaldın. Benim sana öğretecek fazla bir şeyim yok. Tek tavsiyem durmadan çalış ; her seferinde yeni bir şeyler kat repertuarına !” İşte böylece, ‘benim de bir hocam olacak’ diye girdiğim dükkandan, ud çalmam beğenildiği için gurur duyarak, ama istediğini de elde edememiş bir kişi olarak, ikilem içinde ayrıldım.

NEYZEN BURHANEDDİN ÖKTE İLE İLGİLİ BİR ANI

Bu konuda diğer bir anım da şöyle ...

Neyzen Burhanettin Ökte, Akşam gazetesindeki köşesinde, Türk Musikisi ile ilgili yazılar yazıyor. Ben de o yıllar bu gazeteyi okuyorum. Bir gün mealen şöyle bir yazı döşenmiş : “ Bizler geldik gidiyoruz ; Gençler bu musikiyle ilgilenmiyor ; bizden sonra bu musikinin akıbeti pek de parlak değil ; bu musiki kime kalacak, vb.sözler ! “

Ben bu yazıya tepki vermek için yazara bir mektup yazdım. Dedim ki :

“ Sayın Bay Burhanettin Ökte !

Yazınız hiç de gerçekçi değil ; Siz etrafınızda olup bitenden habersiz, araştırmadan ve soruşturmadan bu yazıyı yazmışsınız. Çok uzağa gitmenize gerek yok ; sizin program yapmadığınız hafta kimlerin bu programı gerçekleştirdiğini araştırsaydınız, sizin konser verdiğiniz aynı A Stüdyosunda, 60 tane pırıl pırıl üniversite öğrencisinin oluşturduğu Üniversite Korosu’nun nasıl musiki yaptığını öğrenebilirdiniz !”

Bir hafta sonraki köşesinde Ökte, yazısını bitirdikten sonra benim için son kısımda bir yer ayırmış ve şöyle diyor :

“ Sayın Yavuz Aksoy ; yazdıklarınız beni çok etkiledi ; sizi tanımak ve görüşmek isterim. Şu gün şu saatte İstanbul Radyo Evi’nde prova için bulunuyorum. İsterseniz beklerim !

Tabii belirttiği gün ve saatte randevuya gittim. Beni karşıladı, biraz ilgi gösterdi ama belli ki konuşacak pek bir şey bulamıyor ; konunun etrafında dolanıyor. Sonra şöyle bir öneride bulundu : “ Yavuz Bey ! Şu anda Klasik Koro prova yapıyor. Sizi Mesut Cemil Bey ile tanıştırayım ve provanın da devamını izlersiniz ! “ Ben çok memnun olacağımı belirtince, birlikte A stüdyosuna girdik. Burası bana hiç yabancı değil ve bizim de gerek prova, gerekse konserlerimizi yaptığımız stüdyo. Tanışma faslından sonra, ben koca salonunun en ön, en orta yerindeki koltuğa gömüldüm. Karşımda inanılmaz bir kadro, şarkılar söylüyor. Tek seyircisi benden ibaret olan bu konserde, neredeyse bütün radyo sanatçıları var. En ilginç olanı da Zeki Müren’in, öndeki bayanlar sırasının soldan dördüncüsünde oturmasıydı. Prova bitince Ökte yanıma gelip, benim davranışımı (tepkimi) takdirle karşıladığını, bundan böyle artık bu konuda umutlu olduğunu ne zaman istersem kendisini arayabileceğimi söyledi. Buna benzer sözlerle adeta hatasını itiraf eden sözler söyleyerek benim de gönlümü almış oldu.

BESTECİ EROL SAYAN ANISI

Besteci Erol Sayan Türk Musikisi'nin seçkin bestecilerinden biridir. Çok özgün ve kendine özel bir stili (tarzı) vardır. Beğeniyle icra ettiğim eserlerininden bazılarını koromun konserlerinde de seslendirdik. Yıldız Üniversitesi Klasik Türk Musikisi Korosu'nu kurunca, değişik makam ve tarzdan eserleri araştırmaya başladım. Benim kendi nota arşivimde belki 2000 den fazla eser var. Ancak bu dahi özel bir repertuar için yeterli olmuyor. Bu amaçla, ilk akla gelen nota kitaplığına ulaşmak için TRT İstanbul Radyo'suna gittim. Burası bana hiç de yabancı olmayan bir yer. Anılarımda da söz ettiğim gibi, yedi yıl bu binada müzisyen olarak çalıştım. O tarihte Radyo Evi Kitaplığı'nın yöneticisi sevgili Erol SAYAN idi. Böylece tanıştık. Kendisi benim yaptığım işi,daha önce iki üniversitede (yanılmıyorsam Ankara'da ODTÜ.'de ve İstanbul'da da Boğaziçi Ü.'de) gerçekleştirmişti. Yani halimden anlıyordu. Kendimi tanıttıktan ve ne yapmak istediğimi açıkladıktan sonra, orada bulunan notalardan yararlanmak istediğimi söyledim. Anlayışla karşılayarak her türlü kolaylığı sağlamıştı. Derin sohbetlerimiz oldu ; her sefer çayını, kahvesini içtim. Beste çalışmaları yaptığım için onun bu konudaki bazı uyarılarından da gerçekten yararlandım. Sayın Erol SAYAN ile daha sonraki yıllarda ve farklı ortamlarda da beraber olduk. Her görüşmemizde, bana hep adımla hitap etmesi beni çok memnun etmişti. Bu anı ile ona seslenerek : " Sevgili Erol Sayan ! Geçmişte kalsa da, kısacık olsa da seninle bu gibi anılara sahip olmak benim mutluluğumdur. Neredesin, ne yaparsın bilmiyorum ama, sen benim için anılarımda yeri olan özel bir insansın. " diyorum.

Sevgiler EROL SAYAN !

Sevgili Nezahat Soysev Hanım ! Bu vesileyle size, koromuza yaptığınız eşsiz katkılarınız ve yaşamınızdan bazı zamanları bizimle paylaştığınız için çok teşekkür ediyorum. Sizi sevgi ve saygıyla anıyorum.

Kemani Nezahat Soysev ve Kemani Avni Atun bir konserimizde.

Benim gönlümde kocaman bir yerin var !

Ne yazık ki onu biraz erken kaybettik. Bilinmeyen nice İçli bestesinden mahrum kaldık. Ona ait anı olarak çok ayrıntı var ama ben bu kadarla yetineceğim. Sanata dair paylaştığımız tüm güzellikler  adına seni sevgiyle anıyorum Selahattin İçli... Nurlar içinde yat !

Sevgili Bülent Gündem ! Ne mutlu bana ki seni tanımak, arkadaşlık yapmak şansım oldu. Böyle büyük bir sanatçının arkadaşı olmanın ayrıcalık olduğunu düşünüyorum. Sana sağlık, esenlikler ve sahne şansı diliyorum. Seni sevgiyle kucaklıyorum değerli arkadaşım !