Pİ SAATİNDE BULUŞALIM
Biz matematikçiler için Mart ayı demek, Pi ayı demek. Mart ayının 14.günü bütün dünyada Pi Günü olarak kutlanır. Bu seçimin şifresi 3,14 ile bağlantılıdır. Buradaki 3 Mart ayını, 14 ise bu ayın 14. gününü işaret etmektedir. Pi sayısı
Pi = 3,1415923979985355623846...
değerindedir. Bu sayının sonuncu ondalığı bulunabilmiş değildir. Dikkat edilirse 3,14159... kısmı yuvarlatılarak 3,1416 olarak kullanılır. Yukarıda 3 ve 14 ile ilgili açıklamalar yapılmıştı. Bunlar ay ve bu ayın pi gününü belirtiyordu. Buradaki 16 ondalığını da ben kişisel olarak iki yıldır Pi Saati olarak öneriyorum. Bu ayın 14.günü saat 16 da, nerede olursak olalım, Pİ diyerek bu muhteşem sayıyı anmış olacağız. Biliyoruz ki o anda bizimle beraber binlerce insan birlikte Pi demiş olacağız. Böylece Pi sayısını birlikte anmış olacağız.
Pi sayısı Antik Çağ'dan beri bilinmektedir. Bir çemberin çevre uzunluğu çemberin çap uzunluğuna bölünürse hep aynı sayı ile karşılaşılır ki bu Pi sayısıdır. Değeri yukarıda verilmiş olan Pi sembolü, Yunanca perimetron sözcüğünün ilk harfinden alınmıştır. Bu sözcük, çevre ölçmek anlamında kullanılmaktadır.
Yaşadığımız her ortamda, kesiti çember olan cisimler görüyorsanız oraya bir pi gizlenmiş demektir. Onu göremezsiniz. Ama bunları bilirseniz onu sanal olarak hissedebilirsiniz. Evimizde, arabamızda ondan bol miktarda bulunmaktadır. Evlenmek hazırlığı yapan bir çift alyans alırken bile pi onlara eşlik etmektedir.
Pi sayısını akılda tutmak ve tanıtmak için şiirini de yazdılar, müziğini de yaptılar. Bu konuyu kendine iş edinmiş insanlar çıktı. Son ondalığı bulurlarsa meşhur olacaklarını, ünlü olacaklarını sanıyorlardı. Oysa bir sonuç alamadılar. Ama ne var ki bunlardan bazılarının adları yine de literatürde anılır oldu : Pi sayısının şu kadar basamağını hesapladı diye ... İyi mi ?
Şu matematikçilerin işine akıl, sır ermiyor. Pi sayısına eşlik eden bir de e sayısı var. Bu sayının değeri : 2.71828182845904590... dır. Bunun da sonuncu ondalığı bulunabilmiş değildir. Bu iki sonu gelmeyen ondalıklarla oluşan bu iki sayı ileri matematikte yüksek sayılar ya da aşkın (transandant) sayılar olarak anılırlar.Matematikçilerin avadanlık olarak kullandıkları bu sayılarla önemli teoriler oluşturulur, çözümler bulurlar. "Matematik niçin zordur ? " sorusunun bir yanıtı da budur.
Şimdiden bu yılın Pi gününü ve Pi saatini kutluyorum. Haydi Pi severler ... Ayın 14 ünde saat 16 da hep birlikte Pİ diyelim. Bu dileğime katılacak olanları kutluyorum, teşekkür ediyorum.
Önceki yılların Mart aylarında bu konuda yazılar yazdım. Bunlar arşivimizde saklı bulunmaktadır. Arşivimiz bu yazının hemen altındaki kısımda bulunmaktadır. Orada Mart ayı yazanları tıklarsanız, çok daha geniş ve ayrıntılı bilgilere ulaşmış olacaksınız.
|